Szukaj na tym blogu

sobota, 12 czerwca 2021

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Ogród Botaniczny UJ przy ul. Kopernika w Krakowie powstał z inicjatywy Hugona Kołłątaja, podczas reformy Akademii Krakowskiej. Jest najstarszym istniejącym ogrodem botanicznym w Polsce (najstarszy na świecie to Ogród Botaniczny w Padwie).  Zdjęcia z 9 czerwca 2021 roku.
Collegium Śniadeckiego UJ przy ul. Kopernika 27 jest siedzibą Instytutu Botaniki UJ. Mieści się w dawnej willi podmiejskiej z XVI w. przebudowanej u schyłku XVIII w. na Obserwatorium Astronomiczne (założone przez Jana Śniadeckiego profesora matematyki i astronomii Uniwersytetu Jagiellońskiego). Obserwatorium astronomiczne działało do drugiej połowy XX w., pozostały po nim kopuły na dachu budynku oraz niewielka ekspozycja z lunetą w jednej z nich.
Utworzono tu również Stację Meteorologiczną, która od 1825 roku funkcjonuje do dziś i prowadzi zapisy pogody.
 

Ogród posiada około 8 tys. gatunków i odmian zgrupowanych w kilku działach m. in. dział systematyki roślin, roślin chronionych (ponad 140 gatunków) i zagrożonych, genetyki, flory polskiej, ekologii kwiatów, roślin leczniczych (426 gatunków), arboretum oraz alpinaria. 
Ogród posiada 3 kompleksy szklarniowe: Victorię (Szklarnia nr 5 wraz z Zimownikiem), Jubileuszową i Holenderkę. 
W palmiarni Victoria znajduje się daktylowiec kanaryjski (Phoenix canariensis) liczący 180 lat. Ta palma daktylowa pochodzi z Wyspo Kanaryjskich.
 
 

Ogród Botaniczny pełni funkcje dydaktyczne i naukowe, służy studentom nauk przyrodniczych. Kojarzy mi się głównie z okresem studenckim, kiedy w latach 1973-78 studiowałam na biologię Wydziale Biologii i Nauki o Ziemi, kojarzy mi się nie tylko z zajęciami z systematyki roślin, egzaminem z tego przedmiotu u prof. Jana Kornasia, ale też ze spacerami po alejkach wysadzonych niezwykle rzadkimi okazami krzewów, kwiatów i drzew. Korzystając z opisu roślin po łacinie i po polsku można było łatwiej przyswoić sobie nazewnictwo kwiatów, bylin, krzewinek etc.
***
W szklarni „Holendarka” znajduje się m.in. najstarsza i największa w Polsce kolekcja storczyków wśród polskich ogrodów botanicznych licząca obecnie ok. 360 gatunków należących do 104 rodzajów. 
Większość gatunków to porośla czyli epifity, występujące głównie na obszarach tropikalnych, rosnące na pniach i koronach drzew. Storczykowate (Orchidaceae), popularnie zwane orchideami to rodzina z klasy jednoliściennych licząca ok. 25 tys. gatunków, w Polsce ok. 50 gatunków, a kolekcja Ogrodu Botanicznego liczy ok. 600 gatunków.
Wśród nich atrakcyjnie wyglądającą rośliną są "łosie rogi" Platycerium Desv. - Płaskla z rodziny paprotkowatych. Wykształcają dwa rodzaje liści: płaskie - tarczowate liście płonne przylegają dolną częścią do podłoża i chronią kłącze oraz korzenie przed uszkodzeniem i wysuszeniem. U góry nieco odchylone tworzą naturalną "doniczkę" zbierającą wodę. Asymilujące liście płodne są dychotomiczne lub rozgałęzione w kształcie poroża i wyrastają lub zawieszają się z kłącza. Na ich dolnej stronie znajdują się skupienia zarodni tworząc brązowe plamy. Jeśli warunki są odpowiednie, zarodniki kiełkują w sposób naturalny na okolicznych drzewach. Pochodzi z regionów tropikalnych i umiarkowanych Ameryki Południowej, Afryki, Azji, Australii i Nowej Gwinei.
 
**
Sekcja roślin ozdobnych - tzw. wstążka krakowska
Pustynnik (Eremurus) – jednoliścienna roślina z rodziny złotogłowowatych. Kwiaty zebrane w wysokie (do 3 m), nierozgałęzione kwiatostany groniaste. Rozmnaża się je z nasion wysiewanych latem bezpośrednio po zbiorze lub przez podział bulw latem. 
 
 

***

Dąb szypułkowy (Quercus robur), tzw. "dąb Jagielloński" - jest najstarszym i największym pomnikiem przyrody na terenie Ogrodu Botanicznego UJ w Krakowie. 
Wiek dębu szacuje się na około 250 lat. 

Takich pomników przyrody znajduje się 11, m. in.:
- dereń jadalny (Cornus mas) zwany "dereniem Śniadeckiego" - wedle tradycji 2 okazy derenia zostały posadzone przez astronoma Jana Śniadeckiego ok. 1790 roku.
- metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides) uznana za wymarłą i ponownie odkryta w 1941 roku, kiedy to żyjące okazy odkryto w górach na terenie Chin. Drzewo szpilkowe zrzucające szpilki na zimę.
- miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba)
- dąb węgierski (Quercus frainetto), mierzący 5 m w obwodzie oraz cypryśnik błotny.

 
Miłorząb dwuklapowy (Ginkgo biloba) żeński i dąb szypułkowy (Quercus robur), tzw. "dąb Jagielloński".

metasekwoja chińska (Metasequoia glyptostroboides)

Na stawie w środkowej części Ogrodu znajduje się cypryśnik błotny (Taxodium distichum) będący również okazem pomnika przyrody.
 
***
Kontakt z przyrodą, dobra kawa, smaczne lody w uroczej kawiarence, na dodatek w otoczeniu pięknych kompozycji kwiatowych na terenie Ogrodu Botanicznego UJ w Krakowie działa terapeutyczne. W środku miasta na łonie natury.
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...