Herpetofauna Polski - salamandra, jaszczurki, zaskrońce

 Herpetofauna – ogół wszystkich płazów i gadów występujących na danym obszarze. istnieje też podział herpetofauny na batrachofaunę (płazy) i reptiliofaunę (gady).

Płazy od gadów różnią się między innymi tym, że żyją gady żyją głównie na lądzie, a płazy występują zarówno w środowisku wodnym, jak i lądowym.

Do płazów należą m. in. kumaki, ropuchy, rzekotki, salamandra plamista, traszki, żaby.

Do gadów np. jaszczurki - zwinka, zielona, żyworodna, padalec, wąż Eskulapa, zaskroniec, żmija zygzakowata czy żółwie.

zobacz:

Jaszczurka zwinka

 

 

 

***

Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) – gatunek niejadowitego węża z rodziny połozowatych (Colubridae). 

 

Gromada: Gady

Rząd: łuskonośne

Podrząd: węże

Rodzina: połozowate

Podrodzina: zaskrońcowate

Rodzaj: Natrix 

 Zaskroniec zawdzięcza swą polską nazwę charakterystycznym żółtawym plamom „za skroniami”. Plamy te są bardzo wyraźne – pozwalają łatwo rozpoznać ten niejadowity i niegroźny dla człowieka gatunek, otaczają je czarne obwódki. Ubarwienie ciała zmienne, zazwyczaj szarozielone lub brązowawe. Białokremowy brzuch pokrywają nieregularne czarne plamy o podobnym do kwadratów kształcie.

Samica składa jaja od czerwca do lipca w liczbie 9–40, o długości 23–30 mm. Po 2 miesiącach wykluwają się młode, o długości ciała około 15 cm. Od razu są samodzielne.

 

 ***

Salamandra plamista (Salamandra salamandra) - gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju salamandra w Polsce. Dorosłe osobniki charakteryzują się błyszczącym, intensywnie czarnym kolorem, na tle którego widnieją jaskrawe, żółte plamy o nieregularnym kształcie i różnej wielkości.

***

Na stronie internetowej bazy danych Atlasu Płazów i Gadów Polski prowadzonej przez Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk na specjalnym formularzu można zgłosić informację o występowaniu i rozmieszczeniu herpetofauny występującej w Polsce. 

https://www.iop.krakow.pl/plazygady/gatunki 

Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis)

Jaszczurka zwinka (Lacerta agilis) – gatunek jaszczurki z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae). Występuje niemal w całej Europie, w tym na terenie całej Polski i jest najczęściej występującym gadem na terenie kraju.

 

 

 

W Polsce poza dwoma podgatunkami (argus i agilis) stwierdzono także podgatunek L. a. chersonensis, który występuje po północno-wschodniej części Polski.

Najczęściej można ją spotkać na murawach, terenach kamienistych, rumowiskach skalnych, zasiedla też siedliska ruderalne i ogrody działkowe, parki, wrzosowiska, nasypy kolejowe, zakrzaczone i zadrzewione łąki.

Jaszczurka zwinka jest jednym z czterech gatunków jaszczurek występujących na terenie Polski. Jest też jedną z najbarwniejszych w kraju. Jej masywne ciało pokrywają ściśle do siebie przylegające łuski. Na grzbiecie są one mniejsze i szorstkie, brzuch zaś pokrywają większe i gładkie. Na głowie ma regularnie ułożone tarczki. Jej ogon jest nieco dłuższy od tułowia.

Kończyny jaszczurki są silnie umięśnione, a palce długie, zakończone pazurkami. Samca można odróżnić po zielonkawym podbrzuszu, czasem nakrapianym drobnymi plamkami, podczas gdy samica ma szary lub kremowy spód ciała. W okresie godowym, czyli w maju, samce przybierają intensywną zieloną barwę. Najczęściej grzbietem biegnie szeroka pręga, często przecinana drobnymi plamkami.

Po bokach ciała biegną jeszcze dwie pręgi z brązowo-czarnych plam. Czasem można spotkać osobniki o jednolitym brązowym kolorze, choć są one dosyć rzadkie. Młode zwinki po wykluciu się, podobnie jak młode innych jaszczurek, są znacznie ciemniejsze niż osobniki dorosłe. Długość życia wynosi ok. 3–4 lat.

W skład diety wchodzą pająki, owady, wije oraz ślimaki. Zdarza się również, że jaszczurka pożywia się gąsienicami, stonogami (Oniscidea), dżdżownicami oraz małymi żabami.

Jaszczurki te są aktywne za dnia. Lubią wygrzewać się rankiem na słońcu, co zwierzętom zmiennocieplnym jest potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wygrzewają się rano, by po południu polować w niskiej trawie.

Okres godowy trwa od kwietnia do czerwca, z największą intensywnością w maju. W tym okresie samce przybierają jaskrawozielone barwy i toczą walki w obecności samic, o prawo do kopulacji. Walka polega na łapaniu się za gardła, pyski lub inne części ciała, i próbowaniu swoich sił. W przeciwieństwie do samic samce są bardzo agresywne. Po kilku tygodniach samica, wykopawszy norkę, składa w niej od 5 do 15, maksymalnie 18 jaj. Małe jaszczurki wylęgają się po około 6–8 tygodniach.

 

 

Herpetofauna – ogół wszystkich płazów i gadów występujących na danym obszarze. istnieje też podział herpetofauny na batrachofaunę (płazy) i reptiliofaunę (gady).

Na stronie internetowej bazy danych Atlasu Płazów i Gadów Polski prowadzonej przez Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk na specjalnym formularzu można zgłosić informację o występowaniu i rozmieszczeniu herpetofauny występującej w Polsce. 

https://www.iop.krakow.pl/plazygady/gatunki